De vlucht naar veiligheid

Het zijn meestal mannen die de overtocht naar Europa trotseren. Een gevaarlijke bootreis, waarbij mensensmokkelaars hun slag slaan en velen de overtocht niet halen. Een reis waar de mannen hun vrouwen en kinderen niet aan willen blootstellen.

Aankomst Nederland - Wachten

Zodra ze in Nederland komen, start het proces van asielaanvragen bij de Immigratie Naturalisatie Dienst (IND) en verblijven ze in -door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) georganiseerde- asielzoekerscentra (AZC’s). Dit behelst een lange en onzekere periode waarin ze niet mogen werken. Deze periode van niets mogen doen, werkt voor vluchtelingen, die eenmaal aangekomen in een veilige omgeving en een nieuwe toekomst willen starten, verlammend. En het zorgt ervoor dat later -tegen de tijd dat de integratie daadwerkelijk van start kan gaan- veel energie nodig is om hen weer in de actieve mode te krijgen.

Asiel verleend - procedure met veel organisaties

Wordt geen asiel verleend dan dienen ze het land te verlaten. Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V) verzorgt dit proces, dat soms lange tijd kan duren door o.a. beroepsprocedures. Wordt wel asiel verleend -in principe voor een periode van 5 jaar- dan worden de vluchtelingen met status (statushouder) toegewezen aan een gemeente. Ze krijgen huisvesting aangeboden en het proces van integratie kan aanvangen: het leren van de taal (dat soms al in het AZC is gestart), maatschappelijke integratie en zoeken naar een baan. Een proces onder regie van gemeenten, waarbij de statushouders worden benaderd voor ondersteuning door vele organisaties o.a. VluchtelingenWerk, taalbureaus, opleidingsinstituten etc. VluchtelingenWerk zorgt voor maatschappelijke begeleiding. Taalbureaus verzorgen taalles en een inburgeringsopleiding om de vluchtelingen voor te bereiden op het inburgeringsexamen en op werk. Gemeenten en andere organisaties helpen o.a. weer naar het zoeken van een baan. Het is van belang dat de samenwerking tussen al die organisaties goed wordt geregisseerd.

Gezinshereniging - nieuwe toekomst op gang

De eerste stap na het verkrijgen van een verblijfsvergunning is het traject van gezinshereniging. Daarin worden ze geholpen door VluchtelingenWerk. De daadwerkelijke ontmoeting van de gezinsleden op de luchthaven is een zeer emotioneel moment. Het werken aan een nieuwe toekomst –soms ook na een rustperiode voor traumaverwerking- komt dan pas echt goed op gang.

Financiering integratie - subsidie

Om het verblijf en de integratie in Nederland te kunnen bekostigen, krijgen de vluchtelingen geld voor huisvesting en kunnen ze een lening aangaan via DUO voor het inburgeringstraject. Van belang is dat deze gelden zo worden ingezet bij de verschillende organisaties, dat uiteindelijk het inburgeringsexamen wordt gehaald en een baan wordt verkregen. Wordt het examen binnen drie jaar gehaald dan wordt de lening kwijtgescholden. Zo niet dan volgt een voor de vluchteling lastige periode, waarin deze de schuld moet terugbetalen en tevens door onvoldoende taalbeheersing minder kans heeft op een baan.